viernes, 17 de agosto de 2012

COMUNICADO LIDO NO ACTO REIVINDICATIVO DE PESQUEIRAS


POR XOSÉ LOIS GARCÍA
O 12 DE AGOSTO DE 2012

Benvidos a todas e a todos a este segundo acto cultural reivindicativo de Pesqueiras. A este primeiro encontro que organiza a Asociación de Amigos do Románico da Comarca de Chantada. Os organizadores queremos que este convivio teña un carácter de toma de conciencia sobre un dos monumentos medievais mais importantes da Ribeira Sacra, como é este mosteiro románico de Santa María de Pesqueiras. Un recinto que fornece a historia e a arquitectura da nosa bisbarra, edificado en 1120, polo bispo de Lugo, Pedro III o Peregrino. Un mosteiro que acolleu unha comunidade feminina da orde de S. Bieito, desde a súa fundación até 1499, ano en que a priora, Inés de Guitián, e súas freiras foron trasladadas ao mosteiro de S. Paio de Antealtares de Santiago de Compostela. Non vamos relatar toda a crónica deste priorado, mosteiro ou igrexa, senón puntualizar varios temas de illamento e depredación en que se atopa este mosteiro declarado monumento nacional no 1950. A partir desta data pasou por moi diversos avatares e, a partir de 1969 en que foi pechada ao culto, pola consagración da nova igrexa edificada no espacio poboacional de Pesqueira. Este monumento arquitectónico, simbólico e de peregrinase ficou en silencio permanente. Un silencio que nunca tivo en seus 900 anos de existencia, dado que por diante deste templo pasaba o chamado camiño real da Barca de Porto, camiños ribeiraos onde os nosos viñateiros transcenderon nese ora et labora cotián. Aquí houbo convivio devocional ao redor da imaxe románica de Santa María, padroeira desta parroquia e desaparecida o 28 de agosto de 1999. Pero non todo foron desgracias para este mosteiro de Pesqueiras, a fábrica pétrea a vemos en bo estado, as pinturas renacentistas están restauradas, proclamando viveza existencial dun pasado portentoso.

Unha arquitectura e unhas pinturas que atraen a moitos  estudiosos da arte e contempladores de imaxes espirituais. Teimosos visitantes que se perden por uns itinerarios que non están sinalizados. Velaquí o primeiro matiz das nosas reivindicacións. É imposíbel chegar aquí por estes camiños de ribeira, onde os autos entran con inmensas dificultades. Este é o noso segundo matiz reivindicativo, contar cuns accesos viábeis capaces de non entorpecer a quen busca este recuncho natural onde tanto se enfatizan as particularidades arquitectónicas e simbólicas que ofrece este mosteiro de Pesqueiras. O terceiro matiz reivindicativo é a iluminación da nave e do presbiterio. Sen a electrificación interior deste conxunto, nen as pinturas nen o resto da iconografía poden ser dignificadas, observadas e estudiadas. Nesta cuestión, a carencia de puntos de luz non facilita a dimensionalidade das características propias que manifesta o románico deste templo. Non se concibe que aquí enfronte está unha das maiores productoras de quilovatios, como é o salto de Belesar que tódalas noites ilumina eses bloques de cimento e non dignifiquen un monumento memorial como é a igrexa de Pesqueiras. 

Matices, os sinalados, simplifican unha observancia crítica por parte da Asociación de Amigos do Románico da Comarca de Chantada, priorizando estas tres cuestións que reiteramos: correcta sinalización, accesos viábeis e iluminación interior. Sen aínda engadir, visitas guiadas e un libriño sobre a historia, a arquitectura e o simbolismo que transcende neste espacio.

Nestas prioridades, queremos remitirnos, en primeiro lugar, aos representantes da Igrexa aquí presentes, como propietaria deste templo para facer un esforzo que dignifique o noso pasado histórico. Un esforzo de coordinación con estamentos e institucións capaces de dar un xiro a esta situación da que falamos. Para que todos nós, nun tempo non lonxincuo, cambiemos a expresión coloquial de D. Quixote: “Con la Iglesia hemos dado, querido Sancho”. Por esta outra tamén coloquial: na Igrexa atopamos solucións para superar problemas que ten este mosteiro.

Pero non só a diocese debe resolver estes problemas, tamén a Xunta de Galicia, na que se ubica Patrimonio, ten responsabilidades no dicir e no facer, con relación ás cuestións que estamos plantexando. Sen dúbida a Deputación provincial, tamén ten moito que dicir e facer. O mesmo o Concello de Chantada. Neste caso, podemos dicir que o arquitecto do Concello, D. Juan García Pérez, con data de maio de 2012, realizou un estudio, titulado: “Memoria valorada das obras de acondicionamento e sinalización da pista de acceso á igrexa de Sta. María de Pesqueiras”. Coidamos que é un soporte fundamental e prioritario para apoiar este proxecto por parte das administracións mencionadas e por parte da institución eclesiástica.

 Foto: Beatriz Pérez©

Por este motivo estamos hoxe aquí, nun acto onde o espírito e a materia se conxugan. Seguiremos realizando estes actos até que se normalice a situación do mosteiro de Pesqueiras. O noso deber é puntualizar temas para suxerir ás institucións que procedan, arranxar situacións extremas, como son os tres temas contemplados: sinalización, accesos viábeis e instalación de luz eléctrica.

Autoridades eclesiásticas e civís, donas e señores moitas grazas por este encontro tan vivo como emotivo.
                
XOSÉ LOIS GARCÍA           

jueves, 16 de agosto de 2012

ECOS DO ROMÁNICO: APARICIÓN DA VIRXE DE PESQUEIRAS!


XOSÉ LOIS GARCÍA

O pasado domingo día 12, a Asociación de Amigos do Románico da Comarca de Chantada, programou todo un continxente de actos reivindicativos para salvar do illamento e marxinación ao monumento románico de Santa María de Pesqueiras, en Chantada. Un mosteiro bieito de freiras que o foron enriquecendo con exquisita ornamentación no románico pleno. E que tivo voz propia na sobriedade e rigor que ostenta. Nestes momentos, as súas pedras saben gritar no reclamo de auxilio en seu abandono. Unha chamada certa a onde peregrinaron cantidade de persoas vindas de varias xeografías de Galiza. Naquel recuncho namorado oíron a mensaxe das pedras e dos frescos pictóricos; concertada coa música de Mini e Mero, do Trícole de Sober e do gaiteiro Raúl Galego. Tamén a voz poética resoou nesa acústica pétrea na que nada se desperdicia, na voz de António José Queirós, Manolo Regal e Olga Porral. Tamén a teatralidade, conducida por Clara Vázquez e Chicho Carballido, conseguiu seu clamor e o aplauso dese público que concorreu e encheu de entregas e plenitudes o templo, e, tamén, de aspiracións para que ese espazo monumental e natural teña un respiro nos arranxos de súa normalización, que pasa por accesos viábeis, sinalización e luz eléctrica. Tres elementos básicos para que este monumento saia de seu illamento.
Foto: Beatriz Pérez ©
Adro da igrexa de Pesqueiras

                              Foto: Beatriz Pérez ©
Interior da cabeceira iluminado para a observación das pinturas murais 

O clamor deixouse sentir en varias ocasións, mesmo cando se descubriu unha réplica da imaxe da desaparecida Virxe de Pesqueiras, obra da escultora Ana Sastre, que moitos dos presentes coidaron que a anterior tiña aparecido. Unha señora maior que xa nopn acreditaba nas aparicións puido exclamar: “Apareceu a Virxe, quen a tiña escondida”. Outra señora da parroquia articulou palabras de sorpresa para comentar: “Milagre! Por fin, o ladrón arrepentiuse e devolveuna”. A réplica de Ana Sastre está tan axustada á realidade que fixo posíbel remontarse ás semblanzas da orixinal do século XII. Unha imitación moi conseguida, despois dun ano de traballo permanente. Un verdadeiro milagre por parte da escultura, que fixo crer no milagre a moita xente.

A misa concelebrouse cos cregos Alfonso Blanco Torrado á fronte, Xesús Mato e Xosé González Hermida. Un xerador propiciou dar a luz necesaria para iluminar a nave e o presbiterio e, sobre todo, as pinturas renacentistas que promoven varios escenarios bíblicos.

Foto: Beatriz Pérez ©
A artista Ana Sastre xunto a Xosé Lois García

A presencia do director xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia e o alcalde de Chantada, ocasión en que os membros da dita Asociación manifestaron as peticións reivindicativas programadas. Un acto que durou preto de tres horas e no que se escoitaron varias intervencións de reivindicación e protesta, fai que as autoridades con competencia no tema deben estar atentos e dar resposta a un clamor que se está agrandando, por medio dunha toma de conciencia que eximirá que Patrimonio non continúe mudo nen persevere en silencio administrativo.     


lunes, 13 de agosto de 2012


O secretario xeral de Política Lingüística presente nos actos culturais organizados pola Asociación de Amigos do Románico da comarca de Chantada:

Moitas grazas a todos/as 
A actividade cultural na igrexa románica de  Pesqueiras non sería posible sen a vosa participación 

Agardamos vervos de novo

miércoles, 8 de agosto de 2012


O vindeiro domingo convidámosvos á actividade cultural na igrexa de Pesqueiras ás 18 horas.

Agardámosvos

martes, 7 de agosto de 2012

ACTO NA IGREXA ROMÁNICA DE PESQUEIRAS


XOSÉ LOIS GARCÍA

Pinturas da Igrexa de Pesqueiras

A Asociación de Amigos do Románico da Comarca de Chantada, realiza unha convocatoria para a celebración de actos que se celebrarán o domingo día 12 ás seis da tarde, na igrexa de Santa María de Pesqueiras (Chantada). Un acto cultural e reivindicativo dun espazo medieval, onde a arquitectura románica e a paisaxe de soutos, devesas e viñedos, nos rentes do río Miño, determinan sosego e beleza, determinando conservación dun dos recantos mais encantadores da Ribeira Sacra.

No cartel de actividades que se ofrecen para o vindeiro domingo día 12, están dúas particularidade musicais como son O Trícole de Sober e os protagonistas d’A Quenlla, Mini e Mero. Recital poético a cargo do poeta portugués, António José Queirós, Manolo Regal Ledo e Olga Porral; representarase unha obra teatral, titulada: “Auto do demo e da viñateira”, a cargo de Clara Vázquez e Chico Carballido, misa concelebrada, intervención da artista Ana Sastre e lectura dun manifesto.

Un manifesto sobre a situación anormal do enclave, sobre os accesos e sinalizacións, e, sobre todo, da iluminación deste templo, que conta cuns murais pictóricos renacentista, recentemente restaurados que precisan de luz para ser observados dignamente como merecen centos de visitantes que acoden a este lugar cada ano, sen accesos e sen sinalizacións.

Acto do pasado ano na Igrexa de Pesqueiras

O pasado ano celebrouse un acto bastante voluntarista por parte dos amigos da igrexa de Pesqueiras. Daquel acto xurdiu a Asociación de Amigos do Románico da Comarca de Chantada que é a que organiza esta convocatoria e conforma estes actos nos que colaboran a Deputación de Lugo, Vicepresidencia Primeira, e o Concello de Chantada. A estes actos estarán presentes representantes da Diocese de Lugo, da Xunta de Galicia, da Deputación de Lugo e do Concello de Chantada.